Derinkuyu Yeraltı Şehri
Derinkuyu Yeraltı Şehri Kapadokya bölgesinde bulunmaktadır. Kapadokya bölgesinde bulunan bu yeraltı şehri Nevşehir’in Derinkuyu ilçesindedir. Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin Nevşehir’e uzaklığı 30km’dir. Burası Niğde-Nevşehir karayolu üzerinde bulunan, taş oyularak inşa edilmiş bir yeraltı şehridir. Derinkuyu Yeraltı Şehri dünyanın en büyük ve en eski yeraltı şehirlerinden biri konumundadır. Böylesine devasa bir yeraltı şehrini sadece hayallere sığdırmak ile yetinmeyip mutlaka gezip, o ruhu içimizde hissetmemiz gerekmektedir. O vakit Derinkuyu Yeraltı Şehri’ne gitmeden önce hakkında kısa bilgiler edinmeye devam edelim.
Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin oluşumu, bir bronz çağın sırlarla dolu bir yeraltı yaşamını inşa etmesiyle başlamaktadır. Bazı söylemlere göre tarihi neredeyse yazı ile yaşıt bir durumdadır. Ancak kesin zamanı tam olarak bilinememektedir. Bu zamansızlıkla beraber, halen çözümlenmemiş kısımları da vardır. Bu sebeple Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin gerçek büyüklüğü tam olarak bilinmemektedir. Bilinen durum ise bir stadyumu dolduracak kadar insanın, burada bir arada yaşayabilmekte olmasıdır.
Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin bilinmezlikleri içinde sadece zamanı ile ilgili bir durum yer almamaktadır. Bu durumun yanında kimler tarafından yapıldığı konusunda da ayrı bir bilinmezlik söz konudur. Bu bilinmezlik halen tartışmalı şekilde devam etmektedir. Şimdi çıkan bu tartışmalı durumlara kısaca göz atalım.
Derinkuyu Yeraltı Şehri’ni Kim İnşa Etti?
Her ne kadar kesin bir şey söylemek zor olsa da araştırmaların yönlendirdiği, bazı kesin olmayan bilgiler bulunmaktadır. Bu yapılan araştırmaların yönlendirdiği kesin olmayan bilgilere göre, Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin inşa edildiği dönem Hititlerin de öncesine dayanmaktadır. Araştırmacılar bu sürecin tarihini; MÖ. 2000’lere kadar uzandığı düşünmektedirler. Son yapılan araştırmada da bu kanı Hititler üzerinde çoğalmıştır. Bu sebeple Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin ilk temelini Hattiler’in atmış olabileceği daha yüksek bir olasılık olarak görülmüştür. Bilinmezliklerle dolu bu gizemli yeraltı şehri ismini içerisinde bulunan derin, içme su kuyularından aldığı söylenmektedir. Kimin inşa ettiği kesin olarak bilinmeyen bu yeraltı şehrinin ne zaman bulunduğuna dair bilgiler daha açık bir durumdadır.
Derinkuyu Yeraltı Şehri Ne Zaman Bulundu
Gizemli yeraltı şehri olan Derinkuyu köylüler tarafından 1963 yılında tesadüfen bulunmuştur. Bulunduktan iki yıl sonra yani 1965 yılında da ziyarete açılmıştır. Derinkuyu Yeraltı Şehri Türkiye’nin en büyük yeraltı şehri özelliğine sahip olmaktadır. Derinliğinin, ziyarete açılmayan bölümleri ile birlikte 85m. olduğu düşünülmektedir. Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin içi tam bir yaşam merkezi konumundadır. Dilerseniz şimdi de bu yaşam merkezi konumunda olan iç kısımlar hakkında kısa bilgiler edinelim.
Derinkuyu Yeraltı Şehri Bölümleri
Derinkuyu Yeraltı Şehri’nde gezip dolaşabildiğimiz alan sekiz kattan oluşmaktadır. Ancak bizlere açılan bu katlardan hariç keşfedilmemiş, gün yüzüne çıkarılmamış olan kısımları vardır. Bu sebeple araştırmacılar bu keşfedilmemiş kısımların on beş-yirmi kata kadar
çıkabileceğini düşünmektedirler. Bu da demek oluyor ki gezebildiğimiz kısımlar sadece buz dağının görünen kısımları. Yani buradan şöyle bir sonuca varabiliriz: Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin büyüklüğü bin yüz futbol sahasına eşit bir büyüklüktedir.
Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin içerisi kısa geçitler ile birbirine bağlanmaktadır. Bu kısa geçitler yarım insan boyu şeklindedir. Odaları ise birbirine bağlı bir şekildedir. Yani bir kaya oyma odanın yanında tekrar bir kaya oymalı oda şeklinde ilerlemektedir. Bununla birlikte Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin içerisindeki karanlık tüneller, taşlar oyularak inşa edilmiştir.
Derinkuyu Yeraltı Şehri yaşamı içinde barındıran bir yeraltı şehri olarak bilinmektedir. Böyle olmasının sebebi içerisinde, yaşama dair her alanın bulunmasıdır. Bu alanları şöyle sıralayabiliriz:
- Mezar Odaları
- Su Kuyuları
- Mutfaklar
- Tuvaletler
- Yaşam Odaları
- Erzak Depoları
- Havalandırma Bacaları
- Şarap İmalathaneleri
- Kiliseler
- Manastırlar
- Sığınma Odaları
- Ahırlar
Derinkuyu Yeraltı Şehri Efsanesi
Efsaneler, köklü bir kültürün içinde barındırdığı, kuşaktan kuşağa aktarıla gelen kahramanların doğaüstü olaylarıdır. Efsane de anlatılan kahramanlar ya gerçektir, ya da gerçek olduğu için efsanedir. Bu kahraman hikayelerine en çok Hitit mitolojisinde rastlanılmaktadır. Hititlerin ve efsanelerin en çok bulunduğu yerlerden biride Kapadokya bölgesidir. Bu bölgede bulunan yeraltı şehirlerinin kendi köklü kültürüne ait bir takım efsaneleri bulunmaktadır. Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin de efsanesi “sarı kız”dır. Bu yörenin insanlarına göre araştırmacılar 1963’te burayı keşfetmeden önce onlar buranın varlığından haberdarlarmış. Hatta bu gizemli odaları kullanıp içerisinde yaşamışlar. Burada yaşayanların söylemlerine göre yeraltı şehrinin içinde “sarı kız” diye isimlendirilen ve orada yaşayan kadınların saçlarını tarayan biri varmış.
Bu hikaye o dönemdeki insanların efsanesi olarak günümüze kadar anlatılmaya devam etmiştir. Gerçekten böyle bir kız var mıydı yoksa efsane miydi düşüncesi belirsizliğini
korumaya devam etmektedir. Eğer siz de efsanelerin ruhu olan bu gizemli yeraltı şehrine gitmek isterseniz Kapadokya turlarını tercih edebilirsiniz. Bu turların ücretleri ve diğer bilgiler şu şekildedir.
Özel Derinkuyu Yeraltı Şehri Tur Ücretleri
Kişi başı:1800TL
Araç, rehber, müze girişleri, transfer dahil
Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin açık olduğu saatler: 08.00-16.15 arasındadır.
Derinkuyu’da Gezilecek Yerler
- Üzümlü Kilise-Aziz Theodoros
- Trion Kilisesi
- Hakkı Atamulu Kültür Parkı
- Akıl Hastanesi-Aya Maryeros
- Üzümlü Kilisesi-Aziz Theodoros Kilisesi
- Trion Kilisesi
Nevşehir’in Derinkuyu ilçesine bağlı Ortahisar kasabasına yakın olan Kızılçukur Vadisi’nde yer almaktadır. Üzümlü Kilise adını içerisinde ve giriş kısmında bulunan üzüm motiflerinden almıştır. 19.yy’a ait olan bu kilise Abdülmecid döneminde inşa edilmiştir. Burada yaşamına devam eden Rum Ortodokslar için 1856’da ibadete açılmıştır. Kilisenin içerisinde; üzüm deposu, ahır, kiler, havalandırma odası, su deposu ve papazın evi bulunmaktadır. Üzümlü Kilise şimdilerde yılda bir kez ibadet için açılmaktadır.
Üzümlü Kilise’ye ziyarete geldiğiniz zaman çay içmek yada bir şeyler yemek isterseniz kilisenin hemen karşısında olan kadın kooperatifi restoranına uğrayabilirsiniz. Burada mantı ve gözlemenin yanında çayınızı yudumlayarak bu güzel tarihe eşlik edebilirisiniz.
Hakkı Atamulu Kültür Parkı
Nevşehir’i Derinkuyu ilçesindedir. Derinkuyu’nun ilçe olması için çalışan heykeltıraş Hakkı Atamulu 1912 yılında doğmuştur. İlçe belediye başkanı olarak 1966’da göreve başlamıştır. Bu görevi kabul etmesinin sebebi ilçeye sanatı getirmek. Tam hayal ettiği gibi olamasa da zamanın şatlarına göre bu ilçeyi sanat ile buluşturmuştur. Derinkuyu ilçesini eserleriyle açık hava müzesine dönüşen, bir kültür parkı olarak düzenlemiştir. Bu parkın içerisinde piknik alanı, yüzme havuzu, gazino, paten pisti, açık hava tiyatrosu bulunmaktadır. Parkın gözde eseri ise Türkiye’nin en büyük Atatürk heykelidir. Bu heykel Heykel Atamulu’nun eseridir. Atatürk heykelini üniformalı ve 9 metre boyunda yapmıştır. Yaşamını sanat için yönlendiren Hakkı Atamulu’nun günümüze bıraktığı eserlerini ziyaret edebiliriz. Ona teşekkürümüzü bu şekilde edebiliriz.
Aya Maryeros Manastırı-Akıl Hastanesi
Nevşehir’in Derinkuyu ilçesine bağlı olan cumhuriyet mahallesinde bulunmaktadır. Aya Maryeros Bizans döneminden kalan kayadan oyma bir manastırdır. Burası dünyanın ilk akıl
hastanesi olarak kullanılan yeridir. Aya Maryeros manastırı tek katlıdır ve içerisinde iki tane geçiş tüneli bulunmaktadır. Tünellerden biri Derinkuyu Yeraltı Şehri’ne, diğeri ise kaymaklı yeraltı şehrine çıkmaktadır. Bu akıl hastanesin içerisinde kasvetli odalar bulunmaktadır. Şimdilerde akıl hastanesinin kaderi definecilere bırakılmıştır.
Kapadokya Yeraltı Şehirleri
Kapadokya, tarihi içinde yaşatmaya devam eden bölgelerimizden biridir. Bunun en önemli göstergesi dünyada benzeri bulunmayan yeraltı şehirlerine ev sahipliği yapmasıdır. Bununla birlikte yeraltı şehirlerinde incelemelerin, arkeolojik kazıların, güncelliğini koruması ve bize yeni bulgular ile tarihten izlerin sunulmaya devam edilmesidir. Bu bölgenin kaderi ilk Hıristiyanların buraya akın etmesi ile değişmiştir. Hıristiyanların bu bölgeye akın etmelerinin sebebi, meşhur İznik Konsili’dir. İznik Konsili’ne dünyanın her bir yanından konsiller getirilmiş ve çoğu kabul görmeyip imha edilmiştir. Ancak Kapadokya’dan gelen incilin bazı bölümleri konsilden kabul almıştır. Böylece Kapadokya bölgesi Hıristiyan akınına uğramıştır. Bir diğer sebebi de Romalı askerlerden korunup bu bölgeye sığınmalarıdır. Bu da Kapadokya’nın tarihi açısından önemli bir yere sahiptir. Böylesine önemli bir tarihin gizemine dokunabilmemiz için, Kapadokya bölgesinde otuz altı tane yeraltı şehri bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Kaymaklı Yeraltı Şehri
- Özlüce Yeraltı Şehri
- Mazı Yeraltı Şehriİ
- Acıgöl Tatlarin Yeraltı Şehri
- Özkonak Yeraltı Şehri
- Kaymaklı Yeraltı Şehri
Nevşehir’in Kaymaklı kasabasına bağlı olan bir yeraltı şehridir. Hititler döneminde yapılan bu yeraltı şehri sekiz katlıdır. Ancak gezip görebildiğimiz sadece dört katıdır. Diğer katlar şuan için açık değildir. Kaymaklı Yeraltı Şehri Derinkuyu Yeraltı Şehri’ne tünel ile bağlantılı bir durumdadır. Ancak günümüzde bu tünel kapandığı için şuan bir geçiş söz konusu değildir. Kaymaklı Yeraltı Şehri’ni en önemli yapan şey 1984 yılından beri UNESCO Dünya Kültür Mirasları içerisinde yer almasıdır.
Kaymaklı Yeraltı Şehri’nin içerisinde; bir tane kilise, oturma odaları, şaraphaneler, tüneller, mezar odaları, sığınma odaları, erzak deposu gibi bölümler bulunmaktadır.
Özlüce Yeraltı Şehri
Nevşehir’e bağlı Özlüce köyü ya da eski adıyla Zile köyünde bulunmaktadır. Hem Kaymaklı’ya hem de Derinkuyu’ya yakın bir mesafededir. Bu yeraltı şehri diğerlerinden farklı olarak çökme ihtimaline karşı kemerli sistem ile yapılmıştır. Bu yeraltı şehrinin taş sistemi de diğerlerinden farklıdır. İçinde kat sistemi bulunmamaktadır. Onun yerine geniş bir alana yayılan bir giriş kısmından oluşmaktadır. Bu giriş kısmı sağ ve sol olarak ayrılan iki bölümdür. Sağ kısımda erzak depoları, sol kısmında ise oturma odaları bulunmaktadır.
Özlüce yeraltı şehri müze sistemi ile ziyarete henüz açılmamıştır. Ancak yolunuz eğer buraya düşerse Azizlerin On İki Havari Kilisesi’ni mutlaka ziyaret ediniz. Bu kilise 84 yıldır cami olarak kullanılıyor. Kilisenin yapım tarihi I. Abdülmecid dönemine dayanmaktadır. O dönemde Özlüce köyünde yaşayan Rumlar kendi imkanlarıyla bu kiliseyi inşa etmişlerdir. Rumların köyü terk etmelerinden sonra kiliseye mihrap ve minare eklenerek cami olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu eklemeler dışında kilisenin o dönemki süsleri günümüze kadar korunmaya devam etmiştir.
Mazı Yeraltı Şehri
Nevşehir Ürgüp’e bağlı olan Mazı köyü ya da antik adıyla Mataza köyünde bulunmaktadır. Yeraltı şehrinin mimarisi diğerlerine göre biraz daha karmaşık bir yapıdadır. Havalandırma sistemi en iyi şeklide kendini hala korumaya devam etmektedir. Bu sebeple gezmesi en kolay yeraltı şehirlerinden biridir. Mazı Yeraltı Şehri’nin içinde bulunan haberleşme delikleri günümüzde de işlevliğini korumaktadır.
Müze kartı geçerlidir.
Giriş saatleri: 08.00 ile 17.00 arasıdır. Gişenin kapanış saati: 16.15dir.
Acıgöl Tatlarin Yeraltı Şehri Turu
Nevşehir’in Acıgöl ilçesinde bulunmaktadır. Acıgöl ilçesine uzaklığı 10 km’dir. Acıgöl Yeraltı Şehri 1975’te keşfedilip bizlerin hizmetine 1991 yılında açılmıştır. Bu yeraltı şehrinin içi daha havadar ve geniştir. Ancak tünel kısımları dardır. Bu kısımları gezerken dikkatli olunması gerekmektedir. Özellikle klostrofobisi olanların bu tünellerden geçmemesi tavsiye edilmektedir. İçerisinde sürgü taşları, hapishaneler, mezarlıklar, su sarnıcı, dar tuvaletler bulunmaktadır. Buranın içinde bulunan tuvaletler diğer yeraltı şehirlerinde yoktur. Alaturka olan bir sistemle yapılmıştır. Tuvaletlerin olduğu bölüme gitmek için tünelden geçmeniz gerekmektedir. Bu bölümlerden yeraltı şehrini gezmeniz yarım saat sürmektedir. Yarım saatin sonunda Tatlarin Yeraltı Şehri’nin dışına çıktığınızda sizi muhteşem bir manzara beklemektedir. Bu manzarada önce anı yaşayıp sonra bol bol fotoğraflar çekip gününüzü ölümsüzleştirebilirisiniz.
Özkonak Yeraltı Şehri
Nevşehir’in Avanos ilçesine bağlı olan Özkonak kasabasında bulunmaktadır. Bu Özkonak Yeraltı Şehri’nin tarihi hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak MÖ. 400’lü yıllara dayandığı düşünülmektedir. Kapadokya bölgesinde bulunan bu yeraltı şehri sabit bir ısıya sabittir. Bu ısı yaz-kış 20 derecede olmaktadır. İçinde bulunan tüneller diğer yeraltı şehirlerine göre daha dar bir yapıdadır. Özkonak Yeraltı Şehri’ni gezip dolaştıktan sonra mutlaka Avanos ilçesini de gezmeyi ihmal etmeyiniz. Burası tarihi içinde yaşatan bir ilçedir.
Avanos’ta Gezilecek Yerler:
Paşabağ Vadisi, Ceneviz Vadisi, Hacı Nuri Bey Konağı, Belha Manastırı, Asma Köprü, Zelve Vadisi gibi pek çok tarihi mekanları ve güzel alanları bulunmaktadır.
Giriş saatleri: 08.00 – 17.00 arasındadır. Gişenin kapanış saati: 16.15’tir.
Kapadokya Özel Yeraltı Şehri Turları
Özel Derinkuyu Yeraltı Şehri Turu
Kişi başı ücreti: 1700TL
Özel Özkonak Yeraltı Şehri Turu
Kişi başı ücreti: 1700TL
Ücretin içerisine araç rehber müze girişleri, transfer dahildir.
